سالگرد زلزله بم

پنجم دی ماه هزار و سیصدو هشتادو دو زمین لرزه ای مهیب در شهر بم روی داد که در آن حدود چهل هزار نفر از هموطنانمان کشته شدند. این مصیبت بیش از هر چیز به علت ساخت و سازهای غیر اصولی و ساختمان های خشتی و گلی و ریزش آنها و آوارو گرد و غبار عظیم آنها بوده است. حال چرا بایست ما در کشورمان دارای چنین خانه های مسکونی باشیم که با تکانی که نظیر آن در کشوری دیگر یک کشته انهم بدلیل سکته قلبی می دهد ؛ اینقدر تلفات بدهیم بحث مفصلی را می طلبد. بدیهی است که این بحث یک بحث تاریخی هم هست که از در دسترس بودن مصالح تا توان اقتصادی مردم و اهمیت دولت و شهرداری ها به ساخت و ساز مقاوم را در بر می گیرد. بحثی فراگیر که شاید بد نباشد رفته رفته به آنها نیز بپردازیم. به هر حال من امیدوارم حداقل از این به بعد کنترل محکمی مخصوصا روی ساخت و سازهای شخصی و روستائی و شهرهای کوچک داشته باشیم تا شاهد چنین تلفاتی نباشیم.؛

زلزله بم؛ سخنرانی من

برخی از دوستان خواستار برنامه سخنرانی های همایش بم در مرکز تحقیقات ساختمان ومسکن شدند که در زیر برنامه همایش را آورده ام؛

مدیریت بحران زمین لرزه(قسمت پنجم)‌؛مورفولوژی

 
من تا اینجا در چهار قسمت سعی کردم که بتریتیب کمبودهای اطلاعات تخصصی کشورمان را در زمینه مدیریت بحران زمینلرزه بیان کنم. در قسمت اول کلیاتی در این مورد و در قسمت دوم هدف و در قسمت سوم عناوین لایه های اطلاعاتی مورد نیاز و در قسمت چهارم که در واقع اولین مورد از موارد مهم مورد نیاز مدیریت پیشرفته بحران زلزله از نظر من بوده در مورد کلیماتولوژی توضیح کلی آورده شد. همه این موارد در وبلاگ های من درج شده است. در این قسمت بترتیبی که قبلا ذکر گردیده در مورد مورفولوژی و نقش اساسی آن در مدیریت پیشرفته و مدرن و متکی بر اطلاعات بحران زلزله صحبت می کنم. همانطور که می دانیم در مورد این عناوین که ذکری مختصر از آنها به میان می آید می توان کتاب ها نوشت و هدف من در واقع انگیختن توجه همگانی به اهمیت والای نقش این قبیل از داده ها و اطلاعات در مدیریت منسجم و خوب بحران زلزله می باشد. اطلاعاتی ارزشمند که ما به آنها اهمیت نمی دهیم و همین باعث آمدن خسارات غیر قابل اغماض می گردد و دیگر بار امیدورای خودم را برای سامان بخشی به وضعیت مدیریت بحران زمین لرزه در کشور اعلام می کنم.؛
مورفولوژی
اطلاعات مورد نظر و ضروری و کارآ را که در مدیریت بحران زمینلرزه در باره شکل و فرم ناهمواری های گستره تحت تاثیر زمین لرزه وجود دارد تحت عنوان اطلاعات مورفولوژی قلمداد میکنیم. این اطلاعات از چند جهت بسیار مهم است که برخی از آنها بدین شرح است؛
بدست آوردن سیمای ناهمواری های سطح زمین در گستره کلان لرزه ای
بدست آوردن شیب و میزان آن در همان گستره
بدست آوردن جهت شیب و میزان آن در گستره تحت تاثیر زمینلرزه
با استناد بر این اطلاعات براحتی ارتفاع آبادی ها و شیب جاده ها و جهت شیب ناهمواری ها در محیطی رقومی بدست می آید. از این اطلاعات در برآورد وضعیت جاده ها و پیش بینی مکان های رانش زمین و ریزش سنگ و مسدود شدن جاده ها می توان استفاده کرد. مثال: در زمین لرزه کجور حدود بیست نفر در اثر ریزش سنگ جان خود را از دست دادند

در چنین وضعیتی مدیریت پیشرفته بحران با علم بر خصیصه های مورفولوژیکی منطقه رفتار خواهد کرد و مثلا در مورد مثال بالا پیش از آنکه آمبولانس به منطقه گسیل گردد بایست ماشین های راه سازی برای بازکردن جاده های مسدود اعزام گرذند. این نمونه ای ساده از کاربرد این قبیل اطلاعات پایه می باشد. همچنین داشتن بستر رقومی از داده های پایه مورفولوژیکی می تواند در برآورد نقاط آسیب پذیرتر بسیار مفید واقع شود و این خود جهت بندی امداد رسانی فوری شکل می دهد. به خاطر داشته باشید که ما در مدیریت بحران از سه ساعت اول طلائی امداد صحبت می کنیم و زمان در مدیریت بحران اصلی ترین مولفه است و تمامی بحث من در رابطه با همین مطلب است که بتوانیم با تکیه بر اطلاعات و یک سامانه رقومی دارای ستادی مقتدر در مدیریت بحران شویم و چقدرآرزومندم که چنین گردد.؛